Не може да си објасни на себеси зошто со Бертранд Расел се сретна само еднаш во животот, и додека тој беше жив и откако ги одживеа своите деведесет и седум години. Згора, таа средба беше сосем куса, временски не траеше повеќе од минута-две!

Сега, по минато многу време од средбата е сигурен дека големиот математичар, основач на аналитичките филозофии и антивоен активист очекуваше расправа за интелектуалноста и моралноста. Или само за моралноста. Беше подготвен да го повтори и одново докажува своето гледиште дека љубовта е мудра, а омразата глупава, како и дека поврзаноста и продолжувањето на животот на луѓето инсистираат на нужност од учење на толеранцијата.

Тој е сигурен дека тој не очекуваше таа куса средба да го актуализира неговиот есеј „Пофалба на мрзеливоста“. Напишан во 1932., во екот на големата светска економска криза.

Го праша:

-Господине Расел, зарем Вам лично не ви изгледа по малку налудничав Вашиот став дека мораме да работиме помалку за да бидеме посреќни?

Забележувајќи дека тој чигледно ја прочитал неговата „Пофалба на мрзеливоста“, му одговори:

-Се надевам дека не е спорна мојата поделба на три социјални класи-работничката, средната и врвната-сопствениците на имот кои не работат ништо и зависат од работата на првите две. Е, токму таа  целосна зависност всушност значи искористување други луѓе и е доволна за поинакво поимање на работната етика и работата.

Тој побара дообјаснување:

-Да, нудите едноставен одговор на прашањето што го исполнува нашиот живот и нè прави задоволни: мораме да работиме помалку. Но, нели е неприфатлива симплификација тоа да се сведе на барање за четиричасовно наместо осумчасовно работно време?

Расел му одговори решително и по малку налутено:   

-Вие како да не сте го прочитале есејот внимателно! Во него јасно напишав дека работењето сведено само на работа и извршување на должностите кон некој друг нè прави несреќни и мизерни, па ни треба доволно слободно време кое ќе си го посветиме на себеси. Значи, мојата заложба не е одмор сам по себе, за безделничење, туку за да се посветиме на сето она што го прави нашето општество цивилизирано: уметноста, хуманитарните науки и филозофијата. Белки сте научиле од Аристотел дека вистинскиот интелектуализам доаѓа од слободното време, односно науката и интелектуализмот имаат смисла ако нивната цел е исклучиво интелектуално и духовно издигање на личноста што се занимава со нив. А сте размислиле ли Вие лично за опседнатоста од брзината и ефикасноста на нашето живеење? Со кои дури буквално го деградираме општеството и забрзано го доведуваме до раб на пропаст на човечката цивилизација?

Тој ја ја заврши кусата средба одговарајќи му:

-Се согласувам, но има нешто што прилично Ве демантира, Господине Расел. Токму брзината и ефикасноста на живеењето која Вие ја доведувате до степен на опседнатост. Имено, нашево совремие докажува нешто друго: дека таа ниту нè заробува, ниту нè ослободува повеќе од порано, кога таа не била „опседнувачка“. Точно, овозможува повеќе слободно односно лично време, но тоа очигледно не станува „аристотеловско“, исклучиво за интелектуално и духовно издигање на личноста. Сведоци сме дека неговиот „синоним“ мрзеливоста се престорува во здодевност и апатија. Резултанта е медиокритетството како вовед во примитивизмот.

Впрочем, во нашево време се актуелизира и сè повеќе се скратува работното време, се воведува дури точно четири часа, од страна на „третата класа“ токму со лицемерната заложба за повеќе слободно време за лична креативност. Велам лицемерно, најпрвин затоа што токму таа истовремено креативното слободно време го обезвреднува, го деструира, го деградира, го обезличува. Што, пак, нема никаква врска со опседнатоста од брзината и ефикасноста на нашето живеење. За што се залагам јас? Јас се залагам за изедначување на значењето и вредноста на работното и слободното време, едновремено или наспоредно со нивна меѓузависност и испреплетеност.          

ПРЕД ИСЧЕЗНУВАЊЕ, роман, 36